แหนแดงเป็นเฟินขนาดเล็กที่เจริญเติบโตลอยอยู่ลอยอยู่บนผิวน้ำเขตร้อน พบได้ตามแหล่งน้ำธรรมชาติ สามารถตรึงไนโตรเจนในอากาศด้วยสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงินที่อาศัยอยู่ในใบของแหนแดง แหนแดงมีปริมาณไนโตรเจนร้อยละ 4.6-6.5 ทำให้สามารถนำไปใช้เป็นปุ๋ยชีวภาพได้ กรมวิชาการเกษตรได้ปรับปรุงพันธุ์แหนแดงให้มีขนาดใหญ่ เจริญเติบโตเร็ว สามารถตรึงไนโตรเจนได้มากกว่าพันธุ์พื้นเมือง นอกจากนี้ แหนแดงยังมีปริมาณโปรตีนร้อยละ 13-30 จึงสามารถนำไปเป็นอาหารสัตว์ได้อีกด้วย
ประโยชน์ของแหนแดง
1. สามารถทดแทน หรือลดการใช้ปุ๋ยไนโตรเจน
2. เพิ่มอินทรีย์วัตถุในดิน ปรับปรุงโครงสร้างดินให้ดีขึ้น
3. เพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยเคมี ลดการตรึงฟอสเฟตของดิน
4. เป็นแหล่งโปรตีนสำหรับเลี้ยงสัตว์6. ต้นทุนการผลิตต่ำ ขยายพันธุ์เร็ว
7. ลดปริมาณวัชพืชในนาข้าว
การนำแหนแดงไปใช้ประโยชน์
1. ในนาข้าวเลี้ยงแหนแดงในนาแล้วไถกลบก่อนปักดำ สามารถลดการใช้ปุ๋ยยูเรียได้ 4.8 กิโลกรัม/ไร่
2. ในไม้ผล ใช้แหนแดง 2 กิโลกรัม/ต้น ลดการใช้ปุ๋ยไนโตรเจนได้ร้อยละ 20
3. ผสมแหนแดงในดินปลูก เพื่อเป็นแหล่งธาตุอาหารไนโตรเจน
4. ใช้เป็นอาหารสัตว์ โดยให้สัตว์กินควบคู่กับกาหารเม็ด หรือผสมกับฟางหรือหญ้าแห้ง
การเพาะเลี้ยงแหนแดง
การเพาะเลี้ยงแหนแดงควรทำบ่อแม่พันธุ์ด้วย เพื่อให้มีแม่พันธุ์แหนแดงใช้ตลอดทั้งปี แหนแดงไม่ชอบน้ำลึก ความลึกที่เหมาะสมในการเลี้ยงแหนแดงควรอยู่ในช่วง 5-15 เซนติเมตร อุณหภูมิที่เหมาะสม อยู่ในช่วง 20-30 องศาเซลเซียส และชอบที่ร่มรำไร แสงแดดประมาณ 50-75 เปอร์เซ็นต์
1. การเลี้ยงในบ่อซีเมนต์
1.1 เตรียมบ่อปูนเจาะรูสูงจาก้นบ่อ 10 เซนติเมตร
1.2 ใส่ดินนารองก้นบ่อให้สูงถึงระดับล่างของรู เติมปุ๋ยคอก 1 กิโลกรัม และเติมน้ำให้สูงจากระดับผิวดิน 10 เซนติเมตร
1.3 ใส่แหนแดง 50 กรัม เขี่ยแหนแดงให้กระจายสม่ำเสมอ
1.4 เมื่อแหนแดงเจริญเต็มบ่อจนแน่น ให้นำแหนแดงไปปล่อยในบ่อขนาดใหญ่เพื่อเพิ่มปริมาณต่อไป
2. การเลี้ยงแหนแดงในบ่อดิน
2.1 ขุดบ่อไม่ลึกมาก ให้มีลักษณะเหมือนนาน้ำขัง น้ำลึกประมาณ 15-20 เซนติเมตร
2.2 ใส่แหนแดงลงไป 1 กิโลกรัม ต่อ 5 ตารางเมตร ใช้เวลา 10-15 วันจะเจริญเต็มบ่อ
เรียบเรียงจากหนังสือ การจัดการความรู้เทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยชีวภาพเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตพืชในเขตภาคกลางและภาคตะวันตก
https://www.doa.go.th/.../wp.../uploads/2020/10/63KM.pdf
