แนะนำอำเภอหางดง

หางดง  เป็นอำเภอหนึ่งในเขตปริมณฑลของนครเชียงใหม่ที่มีความเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้อำเภอหางดงมีความพร้อมทุก ๆ ด้าน มีการเติบโตอย่างอสังหาริมทรัพย์ บ้านจัดสรร โรงแรมรีสอร์ท ธุรกิจค้าปลีก ห้างสรรพสินค้าจำนวนมาก

หางดงปัจจุบันมีสภาพเมืองที่กลมกลืนกับนครเชียงใหม่จนเรียกได้ว่าคือเมืองเดียวกัน อำเภอหางดงมีสภาพทางเศรษฐกิจดีมาก มีการจราจรที่คับคั่งที่สุดในจังหวัดเชียงใหม่ อีกทั้งเป็นอำเภอที่รองรับความเจริญของนครเชียงใหม่เพื่อขยายไปยังศูนย์กลางทางตอนใต้ของจังหวัดเชียงใหม่อีกด้วย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอหางดงมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอและจังหวัดใกล้เคียงดังนี้

ประวัติ

อำเภอหางดง เดิมมีนามว่า “แขวงแม่ท่าช้าง” เป็นเขตการปกครองที่ตั้งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 โดยรัฐบาลกลางที่กรุงเทพฯ จัดระบบการปกครองที่เรียกว่า มณฑลเทศาภิบาล กำหนดแบ่งเมืองเชียงใหม่เป็นหัวเมืองชั้นนอกและหัวเมืองชั้นในแขวงแม่ท่าช้างจัดอยู่ในเขตหัวเมืองชั้นในหัวหน้าผู้รับผิดชอบเรียกว่า “นายแขวง” นายแขวงคนแรกของแขวงแม่ท่าช้าง คือ หลวงคชดิษฐาภิบาล (ไผ่) ระหว่างปี พ.ศ. 2451–2453  แขวงแม่ท่าช้างได้เปลี่ยนฐานะเป็นชื่ออำเภอหางดง พื้นที่อำเภอหางดงก่อนนี้มีสภาพรกร้างว่างเปล่าทั้งหมู่บ้านและราษฎรมีน้อย เวลานั้นมีพญามะโน เจ้าน้อยมหาอินทร์ และพญาประจักร์ ได้ครอบครองขึ้นตรงต่อเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่

ที่เรียกว่า “แม่ท่าช้าง” นั้น กล่าวกันว่า ในท้องที่นี้มีดงกรรมอยู่ดงหนึ่งเป็นดงไม้สัก มีลำน้ำแม่ท่าช้างไหลผ่านดงนี้ อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอนี้ขึ้นไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือประมาณ 1 กิโลเมตร เวลาเมื่อเจ้านายทางเชียงใหม่จะไปยังจังหวัดแม่ฮ่องสอนหรือขุนยวมก็เดินผ่านทางนี้ เมื่อมาถึงดงนี้จำต้องลงจากหลังช้างแล้วข้ามท่านี้เข้าดงไปจึงเรียกลำน้ำนี้ว่า “แม่ท่าช้าง” ในสมัย  ร.ศ.120 ทางการได้มีการให้จัดตั้งแขวงขึ้น โดยพิจารณาถึงหมู่บ้านใหญ่ๆ หลายตำบลรวมกันในระยะทางที่จะไปมาถึงได้ภายใน 6 ชั่วโมงหรือมีราษฎรมากกว่าหมื่นคนจึงจัดเป็นหนึ่งๆ ทำนองอำเภอหนึ่งในขณะนั้นจึงเรียกว่า “แขวงแม่ท่าช้าง” บ้างก็ว่า “แม่ท่าช้าง” มาจากคำว่า “แม่ต๋าจ้าง” หรือ “แม่ตาช้าง” ซึ่งหมายถึงลำน้ำแม่ท่าช้าง ที่ต้นน้ำออกมาจากช่องน้ำเล็กๆ เหมือนตาช้าง จึงเรียกว่า “แม่ต๋าจ้าง”

ในปี พ.ศ. 2460 ทางการได้เปลี่ยนชื่อใหม่ เพื่อให้ตรงกับนามตำบลที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่เป็นอำเภอ “หางดง”   เพราะอยู่ทางทิศใต้ของดงกรรมดังกล่าว คำว่า หาง แปลว่า ท้าย คือทางทิศใต้หรือท้ายของดงกรรม ต่อมาวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2481 สำนักนายกรัฐมนตรีได้ออกประกาศว่า “ได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ยุบอำเภอหางดงเป็นกิ่งอำเภอ ขนานนามว่า กิ่งอำเภอหางดง และให้ไปขึ้นอยู่ในความปกครองของอำเภอเมืองเชียงใหม่ ในเดือนเดียวกันนี้กระทรวงมหาดไทยได้มีคำสั่งที่ 206/2481 ลงวันที่ 19 กันยายน 2481 อนุมัติให้ตำบลหารแก้ว ตำบลสันกลาง และตำบลหนองตอง ไปขึ้นอยู่ในความปกครองของอำเภอบ้านแม (อำเภอสันป่าตอง) กับโอนตำบลขัวมุงและตำบลสันทรายไปขึ้นอยู่ในความปกครองของอำเภอสารภี คงเหลืออยู่ 8 ตำบลเท่านั้น การไปขึ้นกับอำเภอเมืองเชียงใหม่นั้นต่อมาปรากฏว่าประชาชนได้รับความเดือดร้อน เนื่องจากต้องเดินทางไปติดต่อราชการที่อำเภอเมืองฯ   ระยะทางถึง 15 กิโลเมตร ในปี พ.ศ. 2490 ทางราชการได้พิจารณาขึ้นเป็นอำเภอหางดงอีกครั้ง[4] ให้รวมตำบลหารแก้วและตำบลหนองตอง กลับมาขึ้นกับอำเภอหางดงเหมือนเดิมและแต่งตั้งในให้นายเที่ยง ถีระวงษ์ ตำแหน่งผู้ตรวจการเทศบาลจังหวัดตาก มาดำรงตำแหน่งเป็นนายอำเภอหางดงเป็นคนแรก

  • วันที่ 6 ธันวาคม 2451 ยกเลิกอำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ และโอนพื้นที่ตำบลบ้านกลาง ตำบลบ้านทุ่งตอง (ตำบลหนองตอง) มาขึ้นกับอำเภอแม่ท่าช้าง
  • วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนชื่ออำเภอแม่ท่าช้าง จังหวัดเชียงใหม่ เป็น อำเภอหางดง
  • วันที่ 12 กันยายน 2481 ยุบท้องที่อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ลงเป็น กิ่งอำเภอหางดงและกำหนดให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองเชียงใหม่
  • วันที่ 19 กันยายน 2481 โอนพื้นที่หมู่ 5,6 (ในขณะนั้น) ของตำบลเมืองฮะ อำเภอสะเมิง ไปขึ้นกับตำบลบ้านปง อำเภอหางดง กับโอนพื้นที่ตำบลสันกลาง ตำบลหารแก้ว ตำบลหนองตอง อำเภอหางดง ไปขึ้นกับอำเภอบ้านแม และโอนพื้นที่ตำบลขัวมุง ตำบลสันทราย อำเภอหางดง ไปขึ้นกับอำเภอสารภี
  • วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลสบแม่ข่า แยกออกจากตำบลสันผักหวาน ตำบลบ้านแหวน และตำบลขุนคง
  • วันที่ 21 ตุลาคม 2490 ยกฐานะกิ่งอำเภอหางดง อำเภอเมืองเชียงใหม่ เป็น อำเภอหางดง อีกครั้ง
  • วันที่ 16 สิงหาคม 2492 โอนพื้นที่ตำบลหารแก้ว และตำบลหนองตอง (ยกเว้นหมู่ที่ 8–10) อำเภอสันป่าตอง มาขึ้นกับอำเภอหางดง กับโอนพื้นที่หมู่ 8–9 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองตอง ไปขึ้นกับตำบลแม่ก๊า อำเภอสันป่าตอง และโอนพื้นที่หมู่ 10 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองตอง ไปขึ้นกับตำบลทุ่งต้อม อำเภอสันป่าตอง
  • วันที่ 7 มกราคม 2500 จัดตั้งสุขาภิบาลหางดง ในท้องที่หมู่ 1–5 ตำบลหางดง
  • วันที่ 15 กันยายน 2513 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองตองพัฒนา ในท้องที่ทั้งหมดของตำบลหนองตอง
  • วันที่ 24 สิงหาคม 2516 จัดตั้งตำบลหารแก้ว ตำบลหนองควาย ตำบลบ้านแหวน ตำบลสันผักหวาน ตำบลหนองแก๋ว ตำบลขุนคง ตำบลสบแม่ข่า ตำบลบ้านปง และตำบลหางดง (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลหางดง) เป็น สภาตำบลหารแก้ว สภาตำบลหนองควาย สภาตำบลบ้านแหวน สภาตำบลสันผักหวาน สภาตำบลหนองแก๋ว สภาตำบลขุนคง สภาตำบลสบแม่ข่า สภาตำบลบ้านปง และสภาตำบลหางดง
  • วันที่ 21 ตุลาคม 2528 ตั้งตำบลน้ำแพร่ แยกออกจากตำบลหางดง
  • วันที่ 25 กรกฎาคม 2531 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอหางดงกับอำเภอเมืองเชียงใหม่ โดยโอนพื้นที่หมู่ 7 บ้านดอยปุย (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านปง อำเภอหางดง ไปขึ้นกับตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่
  • วันที่ 17 ตุลาคม 2532 กำหนดเขตตำบลบ้านปง อำเภอหางดง โดยตัดหมู่ที่ 7 บ้านดอยปุย (เดิม) ของตำบลบ้านปง อำเภอหางดง ไปตั้งและกำหนดเป็นหมู่ 11 ของตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่
  • วันที่ 25 ธันวาคม 2539 ยกฐานะจากสภาตำบลหนองควาย สภาตำบลบ้านแหวน สภาตำบลบ้านปง สภาตำบลสันผักหวาน สภาตำบลน้ำแพร่ สภาตำบลหารแก้ว สภาตำบลขุนคง สภาตำบลหนองแก๋ว สภาตำบลหางดง (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลหางดง) และสภาตำบลสบแม่ข่า เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลหนองควาย องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแหวน องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านปง องค์การบริหารส่วนตำบลสันผักหวาน องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำแพร่ องค์การบริหารส่วนตำบลหารแก้ว องค์การบริหารส่วนตำบลขุนคง องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแก๋ว องค์การบริหารส่วนตำบลหางดง และองค์การบริหารส่วนตำบลสบแม่ข่า
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลหางดง และสุขาภิบาลหนองตองพัฒนา เป็นเทศบาลตำบลหางดง และเทศบาลตำบลหนองตองพัฒนา ตามลำดับด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 27 ตุลาคม 2552 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลหารแก้ว เป็น เทศบาลตำบลหารแก้ว จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแหวน เป็น เทศบาลตำบลบ้านแหวน จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลสันผักหวาน เป็น เทศบาลตำบลสันผักหวาน
  • วันที่ 6 เมษายน 2555 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลหางดง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ท่าช้าง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
  • วันที่ 5 กันยายน 2556 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลหนองควาย เป็น เทศบาลตำบลหนองควาย
  • วันที่ 6 กันยายน 2556 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลแม่ท่าช้าง เป็น เทศบาลตำบลแม่ท่าช้าง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลหนองแก๋ว เป็น เทศบาลตำบลหนองแก๋ว จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านปง เป็น เทศบาลตำบลบ้านปง กับเปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลน้ำแพร่ อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลน้ำแพร่พัฒนา และจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลน้ำแพร่พัฒนา เป็น เทศบาลตำบลน้ำแพร่พัฒนา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี