ประวัติองค์กร

ความเป็นมา

         กิ่งอำเภอดอยหล่อ จังหวัดเชียงใหม่ มีประวัติที่สืบเนื่องมาจากประวัติศาสตร์ การสร้างพระเจดีย์ที่พระธาตุดอยน้อย โดยสามารถย้อนไปถึง
สมัยพระนางเจ้าจามเทวี ในวันแรม12 ค่ำเดือนยี่ ปีมะเส็ง พุทธศก  1201 พระนางเจ้า ฯ พร้อมด้วยโยธาประชากรเริ่มเข้าสู่เขตแดนหริภุญชัย
เนื่องจากลำน้ำระมิงค์ (ปิง) ไหลเชี่ยวมากเมื่อขึ้นตามลำน้ำขึ้น และเห็นเนินข้างหน้าเขียวชะอุ่ม ก็ทรงพระประสงค์จะสร้างเจดีย์ เพื่อประดิษฐาน
พระบรมสารีริกธาตุ อันนำมาจากเมืองละโว้ จึงได้ปรึกษากับปวงชนทั้งหลายที่มาด้วยกันต่างก็เห็นชอบด้วย จึงให้นายพรานธนู ผู้มีความรู้ในทาง
ไตรเพท ตั้งสัจจะอธิฐานยิงธนู  เพื่อจัดหาสถานที่ประดิษฐานพระเจดีย์เพื่อสถิตไว้ซึ่งพระบรมสารีริกธาตุ นายขมังธนูรับพระราชโองการแล้วก็ยิงธนู
ให้คนทั้งหลายตามดูยังลูกธนูจักตก  ก็ปรากฏว่า ลูกธนูตกลงไปยังดอยน้อย ๆ  ริมฝั่งแม่น้ำระมิงค์ จึงให้หยุดพักไพร่พล ณ สถานที่แห่งนั้นและทรง
ให้คนทั้งมวลสร้างพระเจดีย์ทำการประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุและขนานนามที่นั้นว่า ปะวี สิถะเจดีย์ เมื่อวันเริ่มสร้างพระเจดีย์ ตรงกับวันขึ้น 
2 ค่ำ เดือน 3 ปีมะเส็งพุทธศก 1201 พระองค์ทรงสร้างพระเจดีย์ทองคำบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และสร้างพระพุทธรูปเท่าพระองค์ หมู่เศรษฐีที่
ติดตามมาก็ได้สร้างพระพุทธรูปไว้เป็นจำนวนมากพร้อมทั้งสิ่งของต่าง ๆ ที่มีค่า ซึ่งนำมาจากเมืองละโว้ เป็นต้นว่า แก้วแหวนเงินทอง สิ่งที่พระนาง
จามเทวีและเศรษฐีนำเข้ามาบรรจุไว้ในพระเจดีย์ แล้ว ได้ทรงสถาปนาให้ช่างก่อสร้างยังโขงเพื่อบรรจุพระเครื่องรางของขลังต่าง ๆ แล้วก็ทรงสร้าง
พระพุทธรูปบรรจุไว้ในโขงแห่งนั้นหันหน้าพระพักตร์ ไปทางทิศทั้งสี่ ในคราวนั้นพระสงฆ์ที่เดินทางมาพร้อมกับพระนางจามเทวีก็ได้ผูกพัทธสีมา   
เพื่อทำกิจของพระสงฆ์ห่างจากพระเจดีย์ไปประมาณ  50 เมตร การสร้างพระเจดีย์แล้วเสร็จในวัน ขึ้น 8 ค่ำ เดือน 4 ปีมะเส็งพุทธศก 1201  
ใช้เวลาการก่อสร้าง 1 เดือน กับ 6 วัน เมื่อสร้างเสร็จจึงได้เฉลิมฉลอง 3 วัน 3 คืน เสร็จแล้วนำเอาเครื่องราชสักการะต่าง ๆ พร้อมกับเครื่องแห่
พระธาตุเจ้าและสิ่งของที่ใช้กับพระธาตุเจ้านำเข้าเก็บไว้ในถ้ำแล้วให้ผ้าขาว 4 ตน คือ  ผ้าขาวเทียน 1 ผาขาวตา 1 ผ้าขาวฟวน 1 และผ้าขาวคิม 1
พร้อมกับลูกหลาน  4 ครัว กับบ้าน 4 บ้านทั้งนาและหนองกับสิ่งของที่มีศรัทธานำมาถวายพระเจดีย์เจ้าให้เป็นของผู้อยู่อุปัฏฐากรักษาพระเจดีย์องค์นี้
ไปตามความประสงค์ ต่อจากนั้นก็เดินทางไปครองนครหริภุญชัย 
                 
      ต่อมาเมื่อปีพุทธศักราช 2538 กระทรวงมหาดไทยได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่องแบ่งเขตท้องที่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ 
ตั้งเป็นกิ่งอำเภอดอยหล่อ เนื่องด้วยท้องที่อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่มีอาณาเขตกว้างขวางและมีพลเมืองมากท้องที่บางตำบลอยู่ห่างไกล
จากอำเภอ เจ้าหน้าที่ออกตรวจตราดูแลความทุกข์สุขของราษฎรไม่ทั่วถึง  สภาพท้องที่โดยทั่ว ๆ ไป เชื่อว่า จะเจริญต่อไปในภายหน้า 
กระทรวงมหาดไทยจึงแบ่งท้องที่อำเภอจอมทอง  จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ 1 แห่ง เรียกชื่อว่า กิ่งอำเภอดอยหล่อ
     มีอาณาเขตการปกครอง รวม 4 ตำบล คือ  
         1. ตำบลดอยหล่อ  
         2. ตำบลสองแคว  
         3. ตำบลยางคราม  
         4. ตำบลสันติสุข  
                 
     ตั้งที่ว่าการกิ่งอำเภอดอยหล่อ ที่ตำบลดอยหล่อ ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน  พุทธศักราช 2538 โดยใช้อาคารของศูนย์สภาตำบลดอยหล่อบริเวณ
หลังสถานีอนามัยดอยหล่อเป็นที่ว่าการกิ่งอำเภอ (ชั่วคราว) และต่อมาได้ย้ายไปอยู่อาคารที่ว่าการกิ่งอำเภอปัจจุบัน 
เมื่อวันที่ 23 กันยายน พุทธศักราช 2539

ตั้ง / ลักษณะทางภูมิศาสตร์                                    

    กิ่งอำเภอดอยหล่อ เป็นกิ่งอำเภอหนึ่ง ในจำนวน 22 อำเภอ 2 กิ่งอำเภอ ของจังหวัด
เชียงใหม่ อยู่ห่างจากที่ตั้งของจังหวัดเชียงใหม่ไปทางทิศใต้ เส้นทางสาย เชียงใหม่ - ฮอด   ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 108 เป็นระยะทาง
ประมาณ 45 กิโลเมตร มีขนาดพื้นที่ 219 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 136,875 ไร่ โดยมีพื้นที่ในการใช้ประโยชน์ประมาณ 74,060 ไร่ แยกเป็น 
 1.  ที่ดินมีเอกสารสิทธิ์และหนังสือรับรองการทำประโยชน์            ประมาณ 48,000 ไร่ 
 2.  ที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร                         ประมาณ 12,974 ไร่ 
 3.  ที่ราชพัสดุในความดูแลของหน่วยบัญชาการทหารพัฒนาภาค 3    ประมาณ 12,086 ไร่ 
 4.  ที่ดินสาธารณประโยชน์ต่าง ๆ                               ประมาณ 10,000 ไร่ 

 อาณาเขต 
                   
                ทิศเหนือ 
                            ติดต่อกับ อำเภอสันป่าตอง และอำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ 
                ทิศใต้ 
                            ติดต่อกับ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ 
                ทิศตะวันออก 
                            ติดต่อกับ กิ่งอำเภอเวียงหนองล่อง จังหวัดลำพูน 
                ทิศตะวันตก 
                            ติดต่อกับ อำเภอจอมทอง และอำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่

ประชากร    

ประชากรในพื้นที่กิ่งอำเภอดอยหล่อ  ณ  วันที่  1  สิงหาคม 2567  มีจำนวน
รวมทั้งสิ้น  24,480 คน   แยกเป็น   ชาย 11,795  คน  หญิง  12,645 คน ครัวเรือนทั้งหมด 12,021 ครัวเรือน  
ความหนาแน่นของประชากรเฉลี่ยต่อพื้นที่   111 คน/ตารางกิโลเมตร  

การคมนาคม

ใช้เส้นทางสาย เชียงใหม่ – ฮอด   ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 108 
เป็นระยะทางประมาณ 45 กิโลเมตร

การปกครอง

ในพื้นที่กิ่งอำเภอดอยหล่อ   มีการปกครอง รวม 4 ตำบล คือ 
   1.  ตำบลดอยหล่อ  มี  26  หมู่บ้าน  ประชากรรวม   11,356  คน
   2.  ตำบลสองแคว  มี    8  หมู่บ้าน  ประชากรรวม     4,500  คน
   3.  ตำบลยางคราม  มี  11  หมู่บ้าน  ประชากรรวม     4,853  คน
   4.  ตำบลสันติสุข    มี    9  หมู่บ้าน  ประชากรรวม     3,771  คน

มีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น  จำนวน 4 แห่ง  คือ
    1. องค์การบริหารส่วนตำบลดอยหล่อ 
    2. เทศบาลตำบลสองแคว 
    3. เทศบาลตำบลยางคราม 
    4. เทศบาลตำบลสันติสุข 

ประเพณีสำคัญ

1. แข่งขันกลองหลวง ในงานต่าง ๆ
2. ประเพณีชนกว่าง ประมาณปลายเดือนสิงหาคม – เดือนตุลาคม ของทุกปี
3. ประเพณีสรงน้ำพระธาตุ ของวัดต่าง ๆ  ตลอดปี
4. ประเพณีทานสลาก
5. ประเพณีปอยหลวง ในการฉลอง ตลอดปี

สำนักงานเกษตรอำเภอดอยหล่อ ตั้งอยู่ชั้นที่ 1 อาคารที่ว่าการอำเภอดอยหล่อ

เลขที่ 199 หมู่ 25 ตำบลดอยหล่อ อำเภอดอยหล่อ จังหวัดเชียงใหม่

หมายเลขโทรศัพท์/โทรสาร 053-106902 อีเมล์ doae0324@doae.go.th